dinsdag 18 februari 2014

zaterdag 8 februari 2014

Passage toer door Barcelona

Niet alleen Parijs kent prachtige passages, voor Barcelona kun je ook een route langs de passages optekenen. Het verschil: in Parijs zijn ze vaak gevuld met delicatesse zaken, snuisterijwinkels, antiquariaten en galeries.  En altijd overdekt, dit hoeft in Barcelona niet het geval te zijn. Hier zijn het vaak de verscholen rustige straten met statige huizen of een bijzondere doorkijk. Het doet aan als een passage door de harmonie van de gebouwen. Doordat ze vaak een stuk nauwer zijn, rijden er geen auto’s door, of hoogstens één rijbaan, waardoor de passage ook direct een knussere sfeer heeft dan een ‘carrer.’

Laten we beginnen met de passages, die je het gevoel geven in de 19de eeuw te zijn beland. De Passatge de Mercader (A)wordt gesierd door mooie tuinen en een allee met mandarijnbomen. De oranje kleur van de vruchten steekt fel af tegen het witte gesteente van de herenhuizen. Aan de linkerkant zitten twee galeries. Voor ProjecteSD moet je aanbellen, maar dit is de moeite waard, omdat je dan een inkijkje krijgt in de hal van een herenhuis. De galerie zit aan de achterkant van het gebouw.

Dwars op de luxe winkelstraat Passeig de Gracia ligt Passatge de la Concepció (B). Het is zit aan de andere kant ingeklemd door de Rambla de Catalunya, waardoor het een van de drukkere passages op de route is. Een aantal herenhuizen hebben de tand des tijds niet overleeft en zijn vervangen door minder fraaie moderne panden. Maar het heeft de potentie om een idyllische passage te zijn en daar wordt hard aan gewerkt, o.a. door palmbomen in potten te plaatsen. Anderhalf blok meer naar beneden zit de Passatge Domingo (C), waar de lokale 'gezondheids'middenstand zijn best doet waar aan de man te brengen. 

Voordat we doorstomen naar de pareltjes, eerst de Passatge del Rector Oliveras (D). Deze ligt naast de kerk op d’Arago en leidt naar een typische binnentuintje, zoals er vele in Eixample verborgen zijn achter de huizenblokken. En dan de Passatge Méndez Vigo (E). Een oase tussen de drukke Arago , Consell de Cent, Roger de Llúria en Pau Claris. De toegang wordt afgeschermd door een ijzeren poort met pijlen. Erachter ligt een kinderkopjespad, waaraan kleine kasteeltjes liggen. Als je geluk hebt, kun je erdoor heen. Haaks eronder ligt de Passatge Permanyer (F), al even idyllisch en gekenmerkt door een  typische Britse bouwstijl. Alsof je je even in Londen waant. Hier zijn een aantal scholen en business clubs gevestigd, maar een lucky few wonen er.

Om van de rechte en gestructureerde lijnen van Eixample te verdwalen in de kronkelstraten van de wijk El Born, zijn er twee mogelijkheden. De geheel overdekte en deels vervallen Passatge de les Manufactures (G) en de Passatge de Sert (H), dat juist open en levendig is met een aantal restaurantjes. Aan het eind van de Sant Per Més Alt ligt het Palau de la Musica, een van de toeristische trekpleisters. Het is een optie om hier te stoppen en terug de wijk El Born in te gaan. De laatste twee passages liggen  namelijk een beetje uit de route, in twee verschillende wijken: El Raval en Barri Gótic.

Als eerste kom je bij de  Passatge del Mil Vuit-Cents (I), die dwars door een universiteit heen gaat, waar ook de Jardins de Victoria de los Àngeles is gevestigd. Het komt uit bij het museumcomplex CCCB en MACBA. Vervolgens loop je de Rambla af, haal je een fruitcocktail bij de Boqueria, eet je die al zittend op bij de fontein van Placa Reial en  loop je er beneden parallel aan de Rambla weer uit. Je komt dan vanzelf in de Passatge de la Pau (J), die doorloopt in de Pasage de la Paz, de enige passage die doet denken aan de allure van Parijs, maar waar de winkels weggetrokken zijn, slechts de spinnenwebben de schappen hebben gevuld en alleen het getrippel van muizenpootjes te horen is. De route zal eindigen bij de Passeig de Colom, vanaf waar je de zee al ziet lonken en kunt gaan genieten van een welverdiende rust.

Op Google maps heb ik de route uitgetekend. Het is een 5.5 km toer. De meeste passages zijn open, bij een aantal moet je geluk hebben dat het hek open staat. Voor de sfeer is het het beste om de wandeling buiten de ‘siesta’ te doen, dus tussen 10u-14u of van 17u- 19.u.



Mijn advies is om te beginnen bij de metro Universitat. Vanaf daar loop je 1 blok naar boven over de Aribau en sla je rechtsaf bij de Diputacío. Op de eerst volgende hoek sla je linksaf de Enric Granados in. Op de volgende hoek, Enric Granados 19, zit Brunch & Cake: zeker aan te raden voor goede koffie met een gigantisch stuk taart (maar misschien even reserveren, want het is er altijd vol). Even tanken voor het daadwerkelijke startpunt, zullen we maar zeggen. De Enric Granados is een prachtige straat met veel gezelligheid, galeries, restaurants en wat winkels. Sla na een stukje rechtsaf op de Carrer de Mallorca en dan loop je aan tegen A. De eerste passage.

En dan nog een toegift, voor in Raval: Jardins de Rubió i Lluch. Een kloostertuin, dat ook dient als doorgang tussen Carrer del Carme en de Carrer de l'Hospital. Het zit pal achter de Boqueria. Soms zit de tuin vol met studenten, soms met schakende opa's en soms met vagebonden. Het is in elk geval altijd een prachtig plaatje.

Andere passages die wat meer buiten de route liggen, maar wel kleine oases zijn in een wijk:
- Passatge de Tubella in Sants
- Passatge de Mulet in Sant Gervasi
- Passatge de  Lluis Pellicer, niet zo zeer mooi, maar met leuke restaurantjes in Eixample

donderdag 6 februari 2014

Ringo en de multisensationele leeservaring

Soms kom je een boek tegen, waarvan de schrijfstijl je ontzettend aanspreekt. Gewoon, omdat alles klopt. Het boek Ringo van Juan Marsé is er zo één voor mij. Het is genieten en doet verlangen naar meer.


Op lekkerlezen.net is mijn recensie van dit boek te lezen, maar er zijn nog een aantal observaties, die hier beter passen.

Verder heeft dit boek mijn idee over de multisensationele leeservaring weer geprikkeld. Het inspelen op meerdere zintuigen tegelijkertijd. Een week geleden stond er op nu.nl het bericht 'MIT ontwikkelt draagbaar boek', een project onder de fantastische naam: Sensory Fiction. Het boek kan warm worden of vibreren om zo verschillende emoties als liefde en spanning te stimuleren. Ook zitten er 150 LED lichten in, die van kleur veranderen afhankelijk van de stemming. Met eye-tracking technieken weet men ondertussen precies wat je real time leest, dus kunnen ook de juisten impulsen de juiste zintuigen prikkelen.  Sensory Fiction is nog een prototype, maar ik geloof dat er zeker potentie inzit. Wat ik me afvraag is of het straks, met gebruik van 3D printen en robotics, ook bij het opwellen van een traan een zakdoekje kan printen en deze aanreiken.

Terug naar Ringo. Hoe komt de multisensationele leeservaring daar tot uiting?
’s Nachts verdient vader en later zoon Ringo bij in een illegale koffiebranderij. De koffiegeur hangt gedurende het boek om hen heen en wordt door verschillende personages opgemerkt en benadrukt door de schrijver. Doordat ik het boek al koffie drinkend lees, krijg ik een multisensationele beleving. Ik proef wat ik lees.

Aangezien solfège en muziek ook centraal staan in het boek, zou het voor een herdruk interessant zijn om te kijken of er niet ook een audio-ervaring toegevoegd kan worden. Een muzikale tour, waardoor de emoties in het boek nog meer tot leven komen. Een tip voor de uitgever.

De laatste tijd experimenteer ik al met het vinden van de juiste muziek bij de juist tekst. Goed om te zien dat de deze week geopende tentoonstelling De Romantische Ziel: Schilderijen uit Rusland en Nederland in het Teylers museum deze verkenning ook doet. Volgens mij zal alles steeds meer en meer multisensationeel worden.

Tot slot nog een andere observatie in relatie tot het boek. Opmerkelijk is dat net als in “De bekentenis van Adría” van de andere beroemde Barceloneze schrijver Jaume Cabré, wiens schrijfstijl ik in de verste niet bewonder doordat die telkens een bepaalde irritatie opwekt, hebben beide hoofdpersonages een voorliefde voor boeken. Beide hebben een roeping als muzikant, maar zullen deze niet vervullen. Bij beide neigt de fantasie naar alles in een daglicht van cowboys, indianen en wilde westen avonturen vertellen. En, tot slot, hun leven wordt gekenmerkt door treurige toevalligheden van het lot. Misschien dat dat iets met de Catalaanse jongensdromen uit die tijd te maken heeft?

Tot slot, het huis van mevrouw Mir. Hieronder het beeld anno 2014.



maandag 3 februari 2014

Rambo op straat

(voor de juiste muziek bij deze blog, klik hier)

Mijn afspraak wacht. Ik trap me rot. Ik ga zo snel de bicing toelaat en ontwijk de zwalkende toeristen. Het oude  Barri Gòtic wordt gekarakteriseerd door nauwe straten. Het toeristische gedeelte is me te druk. Ik steek over Placa Reial  en verdwijn in het doolhof van donkere stegen. Zo smal dat het zonlicht er niet komt en dus ook de toeristen niet.

Dat gaat goed, ik ben er bijna. En dan staat er opeens een auto in de weg. Niet eens een vette aso-bak, maar in deze steeg oogt het hetzelfde. Gemeen versmalt het pad ook nog eens precies op dat punt. Ik stap zuchtend af en hoop dat mijn oog me bedriegt, maar die heeft het goed gezien. Tot de eerste portier en niet verder. Onhandig loop ik achterwaarts terug.


Als ik me met fiets en al wil omdraaien, sta ik oog in oog met Rambo. Hij geeft me de 'Me Tarzan, you Jane' look en duwt zijn boodschappentas in mijn hand. 'Draag jij deze maar' en in een vloeiende beweging tilt hij mijn rood witte leenfiets boven zijn hoofd. Nog voor ik iets kan zeggen. Alsof al dat metaal niets weegt. Soepel langs de koplamp, het portier en de achterbak. En dat zal waarschijnlijk ook zo zijn voor deze sportschool fanaat. Plof. Met beide wielen op de grond. Zijn biceps ontspannen en glimlachend steekt hij mij het stuur toe. 'Muchas gracias!' zeg ik nog een beetje beduusd.  'Your welcome, honey' antwoord hij met een vette knipoog.  Haastig spring ik op het zadel en roep "Adios". 

Precies op tijd kom ik op mijn plaats van bestemming. Ik loop de chique deuren van een statig kantoor binnen. Wel even een verschil van Rambo op straat naar een kalende klerk.